Wniosek o "dane dla APP w toku prowadzonej procedury za pośrednictwem usług przeglądania/pobierania"

Aktualizacja: Informujemy, że kierowane do WSA w sprawie poniższych wniosków skargi zostały odrzucone.

Gminy sygnalizują otrzymanie wniosku w trybie IP rozpoczynającego się treścią:

"W nawiązaniu do art. 1 ust. 1 i 2 oraz art. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, w związku z art. 67c ust. 1 i 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej “ustawy o p.z.p.”), wnoszę o udostępnienie informacji publicznej z danych przestrzennych dla aktów planowania przestrzennego w toku prowadzonej procedury planistycznej, za pośrednictwem usług przeglądania (WMS) i pobierania (WFS)"
 

Osoba wnioskująca dodaje poniżej tej treści obszerny "komentarz", jakoby urząd będący adresatem wniosku nie realizował nakazanych prawem obowiązków. Kwestia oczekiwania od gmin udostępniania danych projektowych była już przedmiotem skarg w 2021 roku o czym pisaliśmy w sposób przystępny  TUTAJ.

 

Najważniejsza sprawa: nie ma takiego bytu jak "informacja publiczna z danych przestrzennych dla aktów planowania przestrzennego w toku prowadzonej procedury planistycznej". Są dane przestrzenne wchodzące w skład danych projektowych będących składnikiem dokumentacji sporządzanej podczas procedury planistycznej. Pytanie zatem czy na tak postawiony wniosek jest w ogóle możliwość udzielenia odpowiedzi?

Co istotne w kwestii udostępniania ww. danych wypowiedział się MRiT na stronie: 

https://www.gov.pl/web/zagospodarowanieprzestrzenne/pytania-i-odpowiedzi

Nie dość, że nie istnieje taki obowiązek, to nie są zdefiniowane zasady udostępniania danych przestrzennych innych niż APP (czyli uchwalony Akt Planowania Przestrzennego). Jest niby luźna zachęta i oczywiście wiele samorządów stara się poszerzać partycypację społeczną udostępniając różnego rodzaju platformy i serwisy do konsultacji prowadzonych prac.

Wracając jednak do meritum, wnioskowane dane przestrzenne z prowadzonej procedury planistycznej są składnikiem dokumentacji prac planistycznych i nie wykluczamy, że co do zasady całość dokumentacji planistycznej może podlegać udostępnieniu. Nie da się jednak tego udostępnić poprzez usługi WMS i WFS. 

 

Dlaczego?

 

Osoba skarżąca po raz kolejny wybiórczo stosuje te przepisy prawa, które w oderwaniu od całej treści aktu wyglądają dla niewprawnego oka na logiczne. Przytoczone wyroki WSA odnoszą się natomiast do poprawności wykonania procedury planistycznej, a nie udostępniania danych projektowych za pomocą usług WMS i WFS.

Warto wskazać, że wielokrotnie podnoszono, iż art 67c ust 1 ustawy o PiZP stanowi jedynie o tworzeniu danych przestrzennych w toku procedury planistycznej, nie zaś o ich udostępnianiu. Tutaj istotny jest art 67c ust 2:

 

2. Zbiór podlega aktualizacji i udostępnianiu w ramach infrastruktury informacji przestrzennej najpóźniej w terminie 30 dni od dnia:

1) ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym aktu albo jego zmiany;

...

 

Podkreślamy, że termin 30 dni od przystąpienia dotyczy jedynie obowiązku utworzenia danych, natomiast nie ma obowiązku ich publikować. Natomiast obowiązek publikacji dotyczy jedynie uchwalonego planu ("aktu", "APP") po ogłoszeniu go w dzienniku wojewódzkim lub gdy dotyczy studium to zgodnie z ust 2. 

 

Natomiast przytoczony w "wyjaśnieniach" do wniosku art 67c ust 3:

3. Organy, o których mowa w art. 67a ust. 1, udostępniają nieodpłatnie dane przestrzenne tworzone dla aktów, o których mowa w art. 67a ust. 2, za pośrednictwem usług, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1–3 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej.

Również wskazuje wyraźnie, że mowa jest o APP (art 67a ust 2) czyli uchwalonych (zakończona procedura) aktach planowania przestrzennego w szczególności MPZP czy SKiUZP.

 

Przytoczony dalej załącznik nr 1 do rozporządzenia  w sprawie zbiorów danych przestrzennych oraz metadanych w zakresie zagospodarowania przestrzennego definiuje "ZAKRES INFORMACYJNY I STRUKTURA DANYCH GROMADZONYCH W ZBIORACH DANYCH PRZESTRZENNYCH" a nie "Zakres udostępnianej informacji...".

 

Wspomniany dalej par 11 ust 1 rozporządzenia w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego definiuje dobrze Państwu znany zakres dokumentacji planistycznej, a nie metody jej udostępniania za pomocą usług, a dane przestrzenne stanowią ułamek zawartości dokumentacji.  

Przy okazji warto przypomnieć, że par. 12 ust. 2 wskazuje:

2. Dokumentacja prac planistycznych, o której mowa w § 11 ust. 1, w odniesieniu do projektów planów miejscowych sporządzanych lub zmienianych na podstawie uchwały o przystąpieniu do sporządzania lub zmiany planu miejscowego podjętej przed dniem 24 grudnia 2024 r. może być prowadzona w postaci papierowej.

 

Jak zatem udzielić odpowiedzi na wniosek?

 

Przede wszystkim zachęcamy do kierowana zapytań w tej sprawie do Ministerstwa, które obecne przepisy wytworzyło i powinno zdać sobie sprawę z faktu, że pozostawiło samorządy same w walce z tego rodzaju celowymi działaniami spekulacyjnymi. Wniosek jest niezasadny

 

Propozycję odpowiedzi na wniosek znajdą Państwo w najbliższym czasie w systemie e-mapa po zalogowaniu w sekcji komunikaty. 

 

 

 

 

 

Raport NIK o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Polecamy Państwa uwadze raport Najwyższej Izby Kontroli o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który został opublikowany 25 kwietnia.

Dokument wskazuje na niedoskonałości systemu planowania przestrzennego w Polsce - nieaktualne studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, niski wskaźnik pokrycia planami miejscowymi oraz ich rozdrobnienie, masowe wydawanie decyzji o warunkach zabudowy (tzw. WZtki), brak naliczania opłat planistycznych przez gminy - wszystko to w ocenie NIK powoduje powiększanie chaosu przestrzennego, degradację krajobrazu oraz wymierne straty finansowe.

Szczegółowe omówienie raportu jest dostępne na portalu Geoforum oraz na stronie NIK.

Pełna treść opracowania: "NIK o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w Polsce na przykładzie wybranych miast - informacje szczegółowe" (plik PDF) [1,84 MB]

W raporcie jako jedno ze źródeł wskazano artykuł "Analiza morfometryczna planów miejscowych w Polsce", w którego przygotowaniu razem z prof. dr hab. Przemysławem Śleszyńskim [Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN] brała udział nasza firma. Został on opublikowany w czasopiśmie naukowym  Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich w 2018 r. oraz zaprezentowany na konferencji naukowej Infrastruktura i Środowisko w Dobczycach (18-20 czerwca 2018).

Na potrzeby artykułu przygotowaliśmy dane obejmujące zasięgi planów miejscowych z wybranych gmin oraz wykonaliśmy szereg analiz morfometrycznych (tj. dotyczących kształtu, wielkości oraz wzajemnego położenia mpzp).

Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono m.in., że:

• plany i zmiany planów są dotyczą w większości bardzo małych powierzchni, co upodabnia je do decyzji o warunkach zabudowy;
• plany i zmiany planów miejscowych są często rozdrobnione i dotyczą obszarów rozrzuconych w różnych częściach gminy;
• kształty granic planów w dużej części odstępują od zwartych, regularnych obszarów;

jak również: "Powyższe cechy topologiczne zasięgów występowania planów miejscowych wskazują, że nie jest to efektywne narzędzie kształtowania ładu przestrzennego. Przypadkowość i niespójność granic powoduje, że trudno jest planować zwarte obszary funkcjonalne, związane z osadnictwem."

Postanowiliśmy przy okazji porównać, czy i jak na przestrzeni ponad 5 lat zmieniły się opisywane w artykule wartości współczynników dla planów:

wskaźniki z 2018

wskaźniki z 2023

Jak można zauważyć, choć wzrosła liczba analizowanych gmin i planów, to nie zmieniły się praktycznie parametry dot. rozdrobnienia, kształtu i wielkości. Obecnie 42% płatów planów ma powierzchnię poniżej 1ha, a w 58% gmin wskaźnik HHI nie przekroczył 0,3, co oznacza silne rozdrobnienie - zatem problemy wymienione w publikacji są niestety nadal aktualne.

Usługa sieciowa TERYT ws1 - zgłaszanie adresów do GUS

W związku z uruchomieniem przez GUS usługi sieciowej ws1, służącej do zgłaszania nowych albo zmienionych danych z ewidencji miejscowości, ulic i adresów, oraz z pismami Wojewódzkich US kierowanymi do gmin w tej sprawie, informujemy, że jesteśmy w posiadaniu specyfikacji usługi a prace mające na celu integrację systemu iMPA z ww. usługą są na ukończeniu.

Przygotowane zostały już odpowiednie funkcje po stronie iMPA, natomiast cały czas czekamy na odpowiedzi GUS na przekazane przez nas 14 kwietnia 2023r. do działu technicznego wątpliwości i pytania dot. usługi.

W chwili obecnej działanie usługi odbiega od opisywanego w dokumentacji, co niestety uniemożliwia uruchomienie komunikacji.

Niezależnie od postępów integracji pomiędzy systemami, zalecamy Państwu, by już teraz przesłać do urzędu zgłoszenie w celu uzyskania danych uwierzytelniających. Zgodnie z pismem GUS na adres e-mail teryt_ws1@stat.gov.pl należy przekazać następujące dane:

• nazwa gminy i identyfikator TERC (czyli TERYT gminy)
• numer telefonu kontaktowego (telefon do pracownika gminy)
  
• służbowy adres e-mail do kontaktu (e-mail służbowy z adresem/domeną gminy)
  
• nazwę i adres instytucji ubiegającej się o dostęp do usługi (czyli urząd gminy XYZ).

Dodatkowo powyższe dane należy przesłać w celu weryfikacji na adres właściwego Urzędu Statystycznego, podany w piśmie skierowanym do gminy.

Innymi słowy dane do logowania pozyskujecie Państwo dla każdej gminy z osobna i będą one wpisywane w panelu zarządzania w iMPA.

Funkcja wyszukiwania działek według przeznaczeń w MPZP

Informujemy, że w dniu 18 kwietnia w technologii iGeoPlan udostępniono funkcję wyszukiwania działek na podstawie przeznaczeń. Od teraz mają użytkownicy posiadający uprawnienia do modułu iGeoPlan mogą przeprowadzić analizę według kryteriów funkcji planistycznych oraz m.in. powierzchni działki pozwalająca na wybranie wyspecyfikowanych działek, np do celów zbadania istnienia działek inwestycyjnych.

Wyszukiwania działek umożliwia zdefiniowanie kryteriów pod względem:

• przeznaczenia w MPZP wg GUS,
• wskazanego planu miejscowego,
• stref funkcjonalnych w konkretnym planie,
• o określonej przez użytkownika powierzchni.

Narzędzie jest dostępne na pasku Plan miejscowy -> Działki wg przeznaczeń. W nowym oknie wybieramy kolejno interesujące nas parametry i następie naciskamy szukaj.

Każdą z działek znajdujących się na wyświetlonej liście możemy wybrać i przybliżyć się do niej w widoku mapy.

Kolejna skarga na bezczynność organu w sprawie publikacji zbiorów MPZP - nadal wadliwe argumenty

Obserwujemy docierającą do gmin kolejną, trzecią już falę kierowanych do WSA skarg na bezczynność organu samorządowego w zakresie publikacji zbiorów zagospodarowania przestrzennego.

Co do zasady skarga, poza rozbudowaniem uzasadnienia i dodaniem kilku nowych tematów oraz żądaniem kwoty na rzecz skarżącego (sic!), nie różni się merytorycznie od poprzednich i zapewne spotka ją taki sam los - patrz tutaj.

W przypadku otrzymania skargi prosimy przekazać ją na system obsługi zgłoszeń i uzyskacie Państwo naszą opinię w tej sprawie.

Wypada jednak odnieść się do kilku kwestii, które budzą zdumienie:

1) publikowanie informacji o przystąpieniach

Kwestia ta była już przedmiotem poprzednich wniosków i skarg. Jak wyjaśniono wcześniej obowiązek publikacji dotyczy jedynie uchwalonego planu po ogłoszeniu go w dzienniku wojewódzkim. Dane dotyczące przystąpień powinny zostać jedynie utworzone, natomiast nie ma obowiązku ich publikacji.

 

Dziwi, że skarżąca cały czas rozmyślnie podnosi tę wyjaśnioną kwestię.

2) udostępnianie każdego aktu planowania przestrzennego z podpisem

Skarżąca błędnie interpretuje zapisy § 6 rozporządzenia.

 

Podpisywany oddzielnie dla każdego aktu jest załącznik z danymi przestrzennymi do uchwały przyjmującej dany APP. Podpis w tym wypadku składa Przewodniczący Rady Gminy. Dokument jest przesyłany do wojewody w celu publikacji w dzienniku urzędowym. (par. 6 ust. 1 rozporządzenia)

Gmina udostępnia zbiór danych APP. Zbiór danych w postaci dokumentu elektronicznego GML podpisuje wójt/burmistrz/prezydent miasta. Nie podpisuje się pojedynczych aktów wchodzących w skład zbioru.

Powyższe kwestie zostały dogłębnie wyjaśnione przez organ nadzorujący temat zagospodarowania przestrzennego i są dostępne w sekcji pytań i odpowiedzi na stronie MRiT: https://www.gov.pl/web/zagospodarowanieprzestrzenne/pytania-i-odpowiedzi

3) testowanie usługi WFS za pomocą portalu GIOŚ Geonetwork

Zwracamy uwagę, że jest to kolejna próba wykorzystania tego narzędzia do "udowodnienia" racji osoby skarżącej. Tymczasem:

GIOŚ nie jest właściwym merytorycznie organem odpowiedzialnym za tematykę zagospodarowania przestrzennego w Polsce,

sama platforma posiada błędy uniemożliwiające skorzystanie z podłączanych usług.

Sposób działania danej usługi w takim czy innym programie lub serwisie mapowym, na pewno nie może być wyznacznikiem zgodności zbioru/usługi z przepisami. Do tego celu są dedykowane narzędzia jak walidatory przygotowane przez właściwe w tym temacie Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Ponadto ponownie próbuje się wyszukiwać nieprawidłowości za pomocą usługi WFS, która nie jest odpowiednia do udostępniania zbiorów danych APP (zgodnych ze schematem aplikacyjnym i z podpisem cyfrowym), gdzie dana gmina udostępnia kompletny i zgodny z rozporządzeniem zbiór danych za pomocą usługi pobierania ATOM - co było tematem 2 fali skarg tej samej osoby, z których każda zakończyła się odrzuceniem tych skarg przez WSA w całej Polsce.

4) udostępnianie danych przestrzennych oddzielnie dla każdego aktu planowania przestrzennego

Jest to kolejne błędne odczytanie zapisu przez osobę wnosząca skargę. Dokładna treść par. 7 rozporządzenia to "Zbiór danych przestrzennych tworzy się w sposób umożliwiający udostępnianie danych przestrzennych oddzielnie dla każdego aktu planowania przestrzennego".  Przepis nie stwierdza, że udostępnia się dane oddzielnie, a jedynie, że zbiór ma być utworzony w taki sposób.

Ponownie przypominamy, że dedykowanym i właściwym narzędziem do sprawdzania poprawności zbiorów danych MPZP i SUIKZP jest walidator przygotowany przez ministerstwo. Poprawna walidacja zbioru oznacza, że zawiera on wymagane obiekty tj.

• app:AktPlanowaniaPrzestrzennego (akt planowania przestrzennego)
• app:RysunekAktuPlanowaniaPrzestrzennego (rysunek aktu planowania przestrzennego)
• app:DokumentFormalny (dokument powiązany z aktem planowania przestrzennego)

a wszystkie obiekty posiadają odpowiednie atrybuty i informacje składowe.

Przy czym w opisywanej sytuacji zbiór danych zawiera oddzielne obiekty każdego z ww. typów dla każdego aktu wchodzącego w skład zbioru. Zatem dla zbioru składającego się z 6 mpzp w dokumencie GML znajdzie się 6 obiektów typu akt planowania przestrzennego oraz po minimum 6 obiektów typu rysunek i dokument. Fakt ten można sprawdzić m.in. w programie QGIS wyświetlając liczbę obiektów danego typu lub otwierając tabelę atrybutów:

Zatem jak widać zbiór utworzony jest w sposób dający wyodrębnić każdy akt. Po wczytaniu zbioru do programu w oknie warstw widoczne są 3 warstwy odpowiadające typom obiektów wymienionych w rozporządzeniu, a w każdej z nich znajdują się oddzielne obiekty reprezentujące poszczególne plany.

 

Dlaczego zatem ktoś dalej kieruje tego rodzaju skargi do samorządów? Nie wiemy, ale się domyślamy.