czwartek, 19 maja 2022

Usługi danych przestrzennych można badać, ale należy to robić z głową

W odniesieniu do trwającej od pewnego czasu kampanii zapytań do gmin w trybie dostępu do informacji publicznej, o której pisaliśmy wcześniej znany jest już prawdopodobny finał. W kolejnym kroku wnioskodawca przesłał już do wielu urzędów informację, jakoby prowadził badania na temat stanu usług i opracował wyniki tych badań. Oczywiście wyniki badań są "zatrważające".

Wersja krótka dla niecierpliwych:

Użytkownicy systemów e-mapa.net z modułami iGeoPlan lub iMPZP powinni wiedzieć, że:

  1. nie musicie Państwo odpisywać już nic na przesłaną informację,
  2. niezależnie od treści i daty zawartych umów mają Państwo zrealizowane zgodnie z prawem i obowiązującymi standardami technicznymi wszystkie wymagania wynikające z ustaw i rozporządzeń,
  3. Geo-System Sp. z o.o. realizuje w ramach usługi wsparcia i nadzoru szereg czynności, co jest wyczerpująco opisane na stronie: https://www.punktyadresowe.pl/index.php?strona=oferta,
  4. nawiązując do kierowanych wniosków - wszystkie Państwa zbiory i usługi były i są zgłoszone poprawnie i ujawnione przez GUGiK w ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych. Taka sytuacja ma miejsce od co najmniej 2013 r. kiedy wykonywaliśmy pierwsze zgłoszenia zbiorów,
  5. usługi mimo różnych uwag i prób udowadniania działają prawidłowo. Celowy dobór wadliwych narzędzi mających udowodnić tezę tego nie zmieni.
[szczegóły w dalszej części wpisu]

Wersja rozbudowana:

Osoby zainteresowane zachęcamy do zapoznania się z poniższą analizą błędów popełnionych przez osobę badająca usługi i wyjaśnień: co, dlaczego i w którym miejscu zrobione źle oraz jak faktycznie samemu sprawdzić czy usługi działają.  Część pierwsza dotyczy metadanych (usług wyszukiwania) a druga część dotyczy usług prezentacji rysunków planów (usług przeglądania WMS).

I) Usługi wyszukiwania (metadane)

Sugerowany przez wnioskodawcę Walidator na stronie http://walidator.geoportal.gov.pl/MetadataValidator/ powstał wiele lat temu, na długo przed publikacją obecnego rozporządzenia oraz wprowadzenia plików GML/APP dla planów. Nie ma on dedykowanego profilu do sprawdzania poprawności zbiorów danych ani usług dot. zagospodarowania przestrzennego. Posiada on jedynie ogólne profile ISO i INSPIRE.

Niemniej jednak walidator ten potwierdza poprawność metadanych dla usługi wyszukiwania w profilach ISO i INSPIRE, co pokazano na zrzucie:
 

Jeśli chcą Państwo samodzielnie sprawdzić usługę wyszukiwania, której adres jest zgłoszony przy każdym zbiorze MPZP i Studium to informujemy, że usługa wyszukiwania (CSW) funkcjonuje pod adresem https://metadane.podgik.pl/geonetwork/srv/pol/csw, natomiast jej metadane dostępne są pod adresem:
Do ww. walidatora należy pobrać bezpośrednio XML z metadanymi przez bezpośredni link do pliku XML:
 
Zwracamy przy tym uwagę, że Ministerstwa Rozwoju i Technologii, a dokładniej Departament Planowania Przestrzennego udostępnił na swoich stronach  (https://www.gov.pl/web/zagospodarowanieprzestrzenne/narzedzia) dwa narzędzia służące do sprawdzania poprawności metadanych oraz zbiorów danych przestrzennych w odniesieniu do aktualnie obowiązujących regulacji w temacie zagospodarowanie przestrzenne.
Są to:
b) Wtyczka APP dla aplikacji QGIS
Nie ma dedykowanych narzędzi służących do sprawdzania usług publikujących ww. zbiory danych.

Użycie narzędzia Walidator danych planistycznych służy nie tylko do sprawdzenia poprawności pliku GML APP, ale umożliwia również zwalidowanie metadanych:
 

Z podłączonej usługi CSW we własnym oprogramowaniu lub z serwisu metadane.podgik.pl możemy uzyskać metadane zbioru  wskazanej gminy, np. https://metadane.podgik.pl/geonetwork/srv/api/records/b62cd5d5-e173-4d63-af43-3090ae00a084/formatters/xml?approved=true

Zapisany plik XML umieszczamy w centralnym polu i wybieramy z listy "metadanych zbioru danych APP" i klikamy sprawdź.


Można też pobrać prosty raport w postaci pliku txt:

Plik o nazwie nowogrod_b62cd5d5-e173-4d63-af43-3090ae00a084.xml i identyfikatorze = b62cd5d5-e173-4d63-af43-3090ae00a084 w dniu 2022-05-19_17-00 jest zgodny z Załącznikiem nr 2 Zakres informacyjny i struktura metadanych infrastruktury informacji przestrzennej w zakresie zagospodarowania przestrzennego do rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 26 października 2020 r. w sprawie zbiorów danych przestrzennych oraz metadanych w zakresie zagospodarowania przestrzennego.
Adres serwisu: https://www.gov.pl/zagospodarowanieprzestrzenne
Adres usługi walidacji: https://aplikacje.gov.pl/app/gov_xml_validator


Jeśli chcemy sprawdzić APP, to można pobrać zbiór danych dostępny do pobrania na stronie gminy z wykazem planów np. https://nowogrodbobrzanski.e-mapa.net/wykazplanow/

Pliki APP pobrane ze strony z wykazem planów walidują się poprawnie w walidatorze online oraz we wtyczce QGIS:


 
II) Usługi przeglądania (WMS) 
 
Tutaj również wnioskodawca z nieznanych przyczyn wybrał narzędzie mapowe dostępne na stronie https://inspire.gios.gov.pl/geonetwork/srv/pol/catalog.search#/map, które nie może być uznane za oficjalne narzędzie badające poprawność usług przeglądania ponieważ:
  1. GIOŚ nie jest właściwym merytorycznie organem odpowiedzialnym za tematykę zagospodarowania przestrzennego w Polsce,
  2. sama platforma posiada błędy uniemożliwiające skorzystanie z podłączanych usług.
ad. 2) Przykładowy adres usługi przeglądania dla planów https://mpzp.igeomap.pl/cgi-bin/141215
na etapie dodawania do przeglądarki GIOŚ jest poprawnie wczytywany (widać listę warstw zawartych w usłudze):

Natomiast w momencie próby dodania którejś z warstw do mapy pojawia się błąd. Wynika on jednak z faktu, że narzędzie GIOŚ próbuje wysłać zapytanie pod adres:
(ww. sprawdzenia można dokonać w narzędziach deweloperskich w każdej przeglądarce na zakładce Sieć/Network)

Jest to niepoprawne działanie portalu GIOŚ, który z nieznanych przyczyn modyfikuje adres podłączonej usługi i odpytuje własny serwer GIOŚ, a nie serwer Geo-System z planami, co powoduje że warstwa nie może zostać dodana i wyświetlona.
Prawidłowe zapytanie i adres w tym przypadku to:
i jego wywołanie zwraca rysunek wybranego planu.

Zatem jak sprawdzić poprawność usługi WMS, np https://mpzp.igeomap.pl/cgi-bin/141215 ?
 
Można skorzystać z najpopularniejszych rozwiązań na rynku jak np. darmowy pakiet QGIS w którym nie występują takie problemy i usługi działają tam poprawnie - widoczne są zasięgi oraz rysunki planów, działa informacja o obiekcie dotycząca zakresu przestrzennego poszczególnych planów (zarówno w formacie html jak i xml):


Usługi działają również w rozwiązaniach komercyjnych takich jak portal ArcGIS Online firmy ESRI:


Oczywiście usługi działają również w Geoportalu krajowym, który potrafi bezproblemowo wyświetlić zawarte w nich informacje:


Działają również w samym portalu e-mapa, która standardowo wykorzystuje usługę przeglądania WMS jako źródło dla warstwy planów/studium widocznej na mapie:
 
Reasumując, użycie wadliwych narzędzi pomiarowych z dużym prawdopodobieństwem da nam niewłaściwe wyniki - wie o tym każdy geodeta. Jeśli dotarli Państwo aż dotąd, to dziękujemy za poświęcony czas i pozostajemy do dyspozycji w przyszłości. :)