Badanie zależności między osadnictwem a czynnikami środowiskowymi w Karpatach

W czasopiśmie Catena ukazał się artykuł pt. "Relacje między osadnictwem a wybranymi cechami środowiskowymi w kontekście zagrożenia osuwiskowego w polskich Karpatach", w którego powstaniu mieli udział przedstawiciele naszej firmy – Michał Kursa i Zbigniew Malinowski.

Wraz z zespołem badaczy z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w składzie: Przemysław Śleszyński, Małgorzata Kijowska-Strugała, Anna Bucała-Hrabia oraz Zofia Rączkowska szukali odpowiedzi na pytania:

• Jaka część istniejącej zabudowy mieszkaniowej i mieszkańców znajduje się na terenach osuwisk i w ich bezpośrednim sąsiedztwie?
• Które cechy środowiska mają największy wpływ na lokalizację zabudowy obszarach zagrożonych osuwiskami?
• Czy lokalizacja nowych osiedli uwzględnia ryzyko osuwisk?

Obszar badania objął 24 gminy położone na terenie województw małopolskiego i podkarpackiego, w których mieszkają prawie 3 mln osób. Do przeprowadzenia analiz wykorzystano dane o zasięgu osuwisk z Systemu Osłony Przeciwosuwiskowej, dane z bazy BDOT10k, numeryczny modelu terenu oraz adresy nieruchomości powiązane z informacją o liczbie zameldowanych mieszkańców wg. rejestru PESEL.

Na tej podstawie ustalono, że:

• wysoka gęstość zaludnienia i ograniczone możliwości zabudowy powodują osiedlanie się na obszarach zagrożonych osuwiskami;
  
• 3,1% adresów znajduje się bezpośrednio na osuwiskach, a kolejne 13,6% w odległości do 100 m;
• największy udział adresów zlokalizowanych na osuwiskach występuje w gminach Laskowa (13%), Lubenia (13%), Bircza (10%) i Niebylec (10%);
• lasy, nachylenie stoków i powierzchnia osuwisk to kluczowe czynniki środowiskowe wpływające na lokalizację osadnictwa.

Artykuł dostępny jest TUTAJ.

Informacja o funkcji budynku na podstawie bazy BDOT10k w internetowym Managerze Punktów Adresowych

Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, w Internetowym Managerze Punktów Adresowych pojawiła się możliwość odczytania przeznaczenia budynku powiązanego z punktem adresowym w Bazie Danych Obiektów Topograficznych (BDOT10k). Dzięki temu możliwe jest zarówno indywidualna analiza poszczególnych adresów jak też generowanie zestawień i statystyk.

BDOT10k jest wektorową, jednolitą dla całego kraju bazą, która zawiera informacje o lokalizacji przestrzennej obiektów topograficznych, takich jak budynki, sieć komunikacyjna i wodna, wraz z ich charakterystyką w postaci atrybutów. Zbiory obejmują obszary powiatów i są aktualizowane na podstawie rejestrów publicznych, m.in. ewidencji gruntów i budynków, państwowego rejestru granic, a także zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz innych materiałów źródłowych.

W zakresie budynków możemy wyróżnić następujące obiekty:

Kod	Nazwa obiektu
BUBD01	budynki mieszkalne jednorodzinne
BUBD02	budynki o dwóch mieszkaniach
BUBD03	budynki o trzech i więcej mieszkaniach
BUBD04	budynki zbiorowego zamieszkania
BUBD05	budynki hoteli
BUBD06	budynki zakwaterowania turystycznego, pozostałe
BUBD07	budynki biurowe
BUBD08	budynki handlowo-usługowe
BUBD09	budynki łączności, dworców i terminali
BUBD10	budynki garaży
BUBD11	budynki przemysłowe
BUBD12	zbiorniki, silosy i budynki magazynowe
BUBD13	ogólnodostępne obiekty kulturalne
BUBD14	budynki muzeów i bibliotek
BUBD15	budynki szkół i instytucji badawczych
BUBD16	budynki szpitali i zakładów opieki medycznej
BUBD17	budynki kultury fizycznej
BUBD18	budynki gospodarstw rolnych
BUBD19	budynki przeznaczone do sprawowania kultu religijnego i czynności religijnych
BUBD20	obiekty budowlane wpisane do rejestru zabytków i objęte indywidualną ochroną konserwatorską oraz nieruchome, archeologiczne dobra kultury
BUBD21	pozostałe budynki niemieszkalne, gdzie indziej nie wymienione

Dotychczas w iMPA możliwe było wyświetlenie warstwy Budynki BDOT10K, prezentującej graficznie przeznaczenie budynków, oraz odczytanie szczegółów obiektu poprzez narzędzie Informacje. 

Obecnie mają Państwo możliwość wygodnego odczytania dwóch dodatkowych informacji:

• Funkcji budynku w BDOT10K,
• Klasyfikacji budynków według Kodów Środków Trwałych (na podstawie rozporządzenia Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych).

Dostęp do tych danych można uzyskać na dwa sposoby:

1. Dla pojedynczego punktu adresowego - po zaznaczeniu na mapie wybranego punktu, w tabeli Szczegóły punktu adresowego należy rozwinąć opcję Pozostałe parametry i odszukać odpowiednią pozycję.

2. Dla wybranego zakresu punków - w zakładce Rejestr punktów, w Filtrach należy wyszukać wybrane punkty, np. adresy z jednej miejscowości czy znajdujące się przy konkretnej ulicy, a następnie wybrać Export do excela. W dostępnych kolumnach należy zaznaczyć pola Kod KŚT oraz Funkcja budynku w BDOT10k i wygenerować raport. 

Dzięki zapisaniu danych do pliku Excela, można uzyskać dodatkowe możliwości analityczne, np. filtrowanie i grupowanie obiektów, a także możliwość sporządzania zestawień i wykresów. Poprzez filtrowanie w łatwy sposób można sprawdzić, np. liczbę punktów adresowych znajdujących się na budynkach mieszkalnych. Należy zwrócić uwagę, że informacja o funkcji jest dostępna tylko dla punktów adresowych, których etykieta znajduje się na budynku lub bardzo blisko obrysu budynku. W sytuacji gdy zauważymy, że etykieta jest wstawiona w innym miejscu, należy ją przesunąć poprzez opcję Edytuj punkt. W związku z tym, uzyskane informacje należy traktować jako materiał analityczny o charakterze pomocnicznym.