Podsumowanie seminarium on-line o zagospodarowaniu przestrzennym

21 marca na platformie Zoom odbyło się webinarium dla pracowników urzędów miast i gmin na temat zagospodarowania przestrzennego oraz nowych rozwiązań i narzędzi w serwisach e-mapa.

Spotkanie poprowadził prezes Zbigniew Malinowski. Rozpoczął od omówienia kwestii związanych z aktualnym stanem prawnym oraz stanem prac legislacyjnych. Przybliżył także wyniki najnowszego badania zbiorów i usług danych przestrzennych. Następnie przedstawił narzędzie umożliwiające prezentację planu ogólnego gminy w serwisie mapowym oraz moduł iGeoWnioski, umożliwiający przeprowadzenie konsultacji społecznych. Dalsza część prezentacji była poświęcona nowym narzędziom i funkcjonalnościom w portalach e-mapa oraz alternatywie dla Ekoportalu, który działa tylko do końca czerwca.

 

Podczas seminarium przybliżono także tematy związane z planowaniem przestrzennym, które w ostatnim czasie pojawiły się na Geoforum.pl oraz wyniki ankiety reformie planistycznej (Oliwia Horbaczewska). Poruszono również temat różnic w powierzchni geometrycznej i geodezyjnej działki (Rafał Władziński).

W czasie spotkania uczestnicy mieli możliwość zadawania pytań, na które na bieżąco staraliśmy się odpowiadać. Udostępniamy najistotniejsze z nich: POBIERZ PYTANIA I ODPOWIEDZI.

Całe Webinarium zostało nagrane i jest już udostępnione na naszym kanale YouTube.

Dziękujemy wszystkim za liczny udział i aktywne uczestnictwo!

Bezpłatne seminarium on-line: Zagospodarowanie przestrzenne i nie tylko – nowości w technologii eGmina

 

21 marca organizujemy bezpłatne seminarium on-line pt.: 

Zagospodarowanie przestrzenne i nie tylko – nowości
w technologii eGmina

Seminarium będzie prowadzone przez zespół Geo-System odpowiedzialny za wdrażanie i obsługę tematów związanych z zagospodarowaniem przestrzennym. Wydarzenie rozpocznie się o godzinie 10:00 na platformie Zoom. Przewidywany czas trwania spotkania to ok. 2 godziny.

Podczas spotkania poruszymy następujące kwestie:

1. Aktualny stan prawny i najnowsze informacje.
2. Przegląd istotnych artykułów Geoforum.pl i omówienie wyników ankiety o reformie planistycznej.
   
3. Nowe funkcje w serwisach e-mapa.
4. Moduł iGeoWnioski do obsługi wniosków APP wraz z formularzem dla obywateli – prezentacja funkcjonalności.
5. Podgląd i wyłożenie projektu POG – przykład rozwiązania.
6. Ekoportal tylko do czerwca – co w zamian?

Udział w seminarium jest bezpłatny, konieczna jest jedynie wcześniejsza rejestracja na wydarzenie. Formularz zapisów jest dostępny pod adresem:

REJESTRACJA NA SEMINARIUM 

Po rejestracji, każdy z uczestników otrzyma, na podany podczas rejestracji adres e-mail, automatyczną wiadomość z potwierdzeniem rejestracji wraz z szczegółami wydarzenia i linkiem do seminarium.

Rejestracja na seminarium oznacza, że użytkownik zapoznał się i wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych oraz akceptuje politykę prywatności dostępną na stronie https://polska.e-mapa.net/rodo/.

W przypadku pytań prosimy o kontakt na adres geo-system@geo-system.com.pl.

Badanie usług oraz zbiorów MPZP, SUIKZP i POG - monitoring #19

12 marca przeprowadzono kolejny monitoring zbiorów i usług danych przestrzennych z tematu zagospodarowanie przestrzenne. W porównaniu do poprzedniej styczniowej analizy nastąpił minimalny wzrost średniej oceny - z 7,18 do 7,19.

Z innych zmian należy wymienić stały wzrost zgłoszeń zbiorów dotyczących planów ogólnych. Nadal jednak istnieje bardzo duża grupa gmin (ok. 540 czyli ponad 20%), które takiego zbioru nie zgłosiły, co pozwala wnioskować, że nawet nie zaczęły prac nad POG. Biorąc pod uwagę szacunki ministerstwa o czasie na opracowanie planu ogólnego wynoszącym ok. 18 miesięcy, stawia to pod znakiem zapytania realność uchwalenia planu w wymaganym przepisami terminie. 

Nowa warstwa na e-mapie: mapa własności

W związku z wieloma pytaniami i prośbami naszych użytkowników informujemy, że w znacznej części gminnych portali e-mapa, w grupie prezentującej dane przestrzenne z powiatu, pojawiła się nowa warstwa  – mapa własności. Wskazuje ona poszczególne grupy rejestrowe na podstawie danych z ewidencji gruntów i budynków.

Warstwa na ten moment nie we wszystkich gminach będzie prezentować treść informacyjną. Jak wskazuje w swoim badaniu dr hab. inż. Waldemar Izdebski, obecnie kompletne informacje o powierzchni czy klasoużytkach w działce udostępnia obecnie ok. 30% powiatów, natomiast o grupach rejestrowych połowa powiatów.

Trzeba przy tym przypomnieć, że zgodnie z pkt. 6 załącznika nr 8 Rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, dane te powinny być udostępniane przez powiat w usłudze WMS i WFS. 

Mając na względzie fakt, że usługi sieciowe serwowane przez powiaty powinny być zgodne z rozporządzeniem, to należy się spodziewać, że powiatów będzie sukcesywnie przybywać, a dostępność danych się zwiększy. O sprawie napisał również portal Geoforum.pl

Podsumowanie miesiąca – styczeń 2025 r.

Portale e-mapa rozpoczęły nowy rok z rekordową liczbą odwiedzin – 2,23 mln, czyli średnio prawie 72 tys. odwiedzin dziennie. Po raz kolejny najchętniej odwiedzany był portal polska.e-mapa.net, który zanotował ponad 405 tys. odsłon, a tym samym pobił rekord ustanowiony w październiku. Sumaryczny wykres odwiedzin za ostatni rok przedstawiono poniżej:

W styczniu opublikowaliśmy wyniki kolejnego badania usług oraz zbiorów MPZP, SUIKZP i POG. W porównaniu do poprzedniej analizy (z grudnia 2024 r.) nastąpił minimalny wzrost średniej oceny – z 7,17 do 7,18. Można zauważyć stały wzrost zgłoszeń zbiorów dotyczących planów ogólnych. Nadal jednak istnieje bardzo duża grupa gmin (ok. 750, czyli ponad 30%), które takiego zbioru nie zgłosiły, co pozwala wnioskować, że nawet nie zaczęły prac nad POG.

Na e-mapie pojawiły się nowe warstwy dotyczące Centralnego Portu Komunikacyjnego – Strategia Rozwoju Obszaru Otoczenia CPK oraz decyzja lokalizacyjną i środowiskową.

Ankieta MRiT i pilotaż Rejestru Urbanistycznego

W związku z napływającymi do nas pytaniami o pismo MRIT z dnia 20 grudnia 2024 roku rozesłane do wszystkich gmin dotyczące postępów w uchwalaniu planów ogólnych gmin oraz ankiety (pismo z ankietą) przekazujemy poniższe informacje:

Wypełnienie ankiety nie jest obowiązkowe, więc decyzję co do wzięcia w niej udziału zostawiamy Państwu. Warto jednak podkreślić, że wypełnienie ankiety pozwala na zgłoszenie gminy do uczestnictwa w pilotażu Rejestru Urbanistycznego.

Tutaj zwracamy szczególną uwagę na fakt, że oprócz samej deklaracji wymagane jest również posiadanie projektu planu ogólnego (tj. załącznika GML z danymi przestrzennymi; pliku APP), co może ograniczać grono zainteresowanych gmin, które MRiT wybierze do pilotażu.

Tu również decyzję zostawiamy Państwu - z jednej strony mogą się Państwo zapoznać wcześniej z systemem i być może mieć wpływ na jego rozwój, z drugiej strony samo opracowywanie planu ogólnego może obecnie nie pozwalać na poświęcenie dodatkowych zasobów na udział w testowaniu.

Jednocześnie przypominamy, że Rejestr Urbanistyczny zgodnie z przepisami ma zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. i wówczas wszystkie gminy będą musiały z niego korzystać.

Badanie usług oraz zbiorów MPZP, SUIKZP i POG - monitoring #18

8 stycznia przeprowadzono pierwszy w 2025 roku monitoring zbiorów i usług danych przestrzennych z tematu zagospodarowanie przestrzenne. W porównaniu do poprzedniej analizy z grudnia 2024 nastąpił minimalny wzrost średniej oceny - z 7,17 do 7,18.

Największą różnicą w stosunku do wcześniejszego badania jest zmiana liczby gmin - od 1 stycznia 2025 w Polsce mamy bowiem 2479 gmin (powstały 2 nowe jednostki: Szczawa i Grabówka). Z innych zmian należy wymienić stały wzrost zgłoszeń zbiorów dotyczących planów ogólnych. Nadal jednak istnieje bardzo duża grupa gmin (ok. 750 czyli ponad 30%), które takiego zbioru nie zgłosiły, co pozwala wnioskować, że nawet nie zaczęły prac nad POG. A zgodnie z przepisami plany mają być gotowe do końca tego roku - biorąc pod uwagę szacunki ministerstwa o czasie na opracowanie planu ogólnego wynoszącym ok. 1,5 roku, stawia to pod znakiem zapytania dotrzymanie tego terminu. 

Poniżej przedstawiono mapę z zaznaczonymi gminami, które zgłosiły zbiór POG. Jak widać nadal jest na niej dużo białych plam:

Aktualnie spośród 2479 gmin w Polsce jedynie 32 jednostki (spadek z 39) nie zgłosiły żadnego zbioru do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych. 60 gmin posiada jeden zbiór, 709 - dwa, a 1678 trzy zbiory (poprzednio było to odpowiednio 59, 839 i 1543).

Zbiór dla planu ogólnego w momencie badania ma zgłoszonych 1732 gmin, podczas gdy w ubiegłym miesiącu takich gmin było 1587.

W przypadku zbiorów MPZP i SUIKZP zmiany nie są tak wyraźne - obecnie zgłoszonych jest 2395 zbiorów dla planów oraz 2385 ze studium - zatem przybyło tu jedynie po kilka zbiorów (poprzednio: 2391 i 2381).

Wszystkich zgłoszeń w ewidencji jest już 6513 (poprzednio 6364). Z czego 1924 nie posiada przypisanego adresu usługi, 184 posiada jedną, 301 dwie, a 3 usługi posiada 4104 zbiorów.

W podziale na typ usługi sieciowej mamy 4213 usług wyszukiwania, 4563 usług przeglądania oraz 4322 pobierania (w tym 2303 usług ATOM i 1914 WFS).

Poniżej przedstawiono wyniki monitoringu zbiorów MPZP i SUIKZP w rozbiciu na przedziały punktowe:

Podobnie jak wcześniej wyniki w rozbiciu na rodzaj jednostki (gminy wiejska, miejsko-wiejska, miejska) wypadają najsłabiej dla miast - szczególnie tych na prawach powiatu. Problem jest najwyraźniej widoczny w cząstkowych ocenach usług pobierania zbiorów MPZP, gdzie średnia ocena to zaledwie 1.29 pkt na 5 możliwych:

Na podstawie adresów usług uwidocznionych w ewidencji zbiorów i usług oszacowaliśmy najpopularniejsze rozwiązania wykorzystywane przez gminy do publikacji zbiorów. Na wykresie przedstawiono dostawców, którzy udostępniają co najmniej 100 zbiorów:

Ze szczegółowymi wynikami badania dla poszczególnych gmin można zapoznać się na stronie:

e-mapa.net/app/uslugi.php

Po wybraniu danej jednostki zostanie zaprezentowana ocena sumaryczna, a po kliknięciu przycisku MPZP lub SUIKZP wyświetli się raport z ocenami cząstkowymi w rozbiciu na 3 typy usług.

Podsumowanie wdrożeń technologii e-Gmina w 2024 roku

Koniec roku to czas podsumowań, chcielibyśmy więc przedstawić statystyki dotyczące tegorocznych wdrożeń i rozwoju technologii e-Gmina, z której korzysta ponad połowa gmin w Polsce. 

Jedno z najbardziej kompleksowych wdrożeń zostało wykonane w mieście Starogard Gdański. W ramach stworzonego systemu informacji przestrzennej – mstarogardgdanski.e-mapa.net – udostępnione zostały dane z następujących modułów:

• iMPA – dane dotyczące numeracji adresowej oraz nazewnictwa ulic, placów i innych obiektów;
  
• iGeoPlan – dane dotyczące zagospodarowania przestrzennego w postaci wektorowej;
  
• iRMK – informacje o działkach stanowiących mienie komunalne;

a także dodatkowe warstwy tematyczne, m.in. zabytki, obszary zdegradowane i rewitalizacji oraz linia kolejowa.

Jest to jeden z 37 samorządów, które w 2024 roku wykonały publikację miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zaawansowanej postaci wektorowej. 38 gmin uruchomiło natomiast moduł iMPZP publikujący plany w formie rastrowej. Dzięki intensywnym działaniom na koniec roku już niemal połowa Polski posiada zinformatyzowane plany miejscowe wraz z uruchomioną publikacją usług sieciowych w technologii eGmina.

W 2024 gminy opublikowały w technologii e-gmina ponad 1000 nowych planów, z czego ponad połowa została zwektoryzowana, a aktualna sumaryczna liczba planów miejscowych opublikowanych we wszystkich portalach to ponad 30 000. Mapa lokalizująca wdrożenia w gminach z podziałem na wersje wektorowe i rastrowe prezentowana jest poniżej:

Wszystkie gminy korzystające z technologii iMPZP/iGeoPlan podpisały elektronicznie i udostępniły ponad 2300 zbiorów APP (MPZP i SUIKZP), a w przygotowanym przez nas serwisie e-mapa.net/app zwalidowano  34 000 plików GML.

Warto podkreślić, że rośnie również grono użytkowników aplikacji iMPA (Internetowy Manager Punktów Adresowych) - w ub. roku dołączyło do niego 24 gminy. Intensywne wykorzystanie systemu widać też po statystykach zasileń rejestru PRG. W 2024 roku zostało wykonanych ponad 32 700 zasileń dla ponad 1500 gmin. Wyrażamy zadowolenie, że nasza aplikacja od lat cieszy się największą popularnością na rynku i stałym zaufaniem użytkowników.

Popularność naszego oprogramowania widać również po statystykach dotyczących obsługi zgłoszeń w zakresie wsparcia i pomocy technicznej (m.in. wprowadzenia nowych planów, propozycji nowych funkcjonalności, pytań i zgłoszeń problemów), których w tym roku było niemal 14 000 (czyli ok. 40 dziennie, wliczając dni wolne od pracy).

Na sam koniec pragniemy przypomnieć co istotniejsze nowe funkcje i modyfikacje w portalach mapowych oraz modułach dziedzinowych, które zostały wprowadzone na przestrzeni ostatniego roku: 

• wyszukiwanie działek po  podziale nieruchomości,
• wyznaczanie obszaru dostępnego w zdefiniowanej odległości od punktu,
• eksport listy adresów znajdujących się wewnątrz markera razem z ich współrzędnymi,
• porównanie w Panelu porównawczym dwóch archiwalnych ortofotomap,
• łatwiejsza identyfikacja punktów załamania działki dzięki możliwość wyświetlenia na mapie oznaczeń numerowych punktów,
  
• rozbudowa grupy Hydrografia o nowe warstwy, pozwalające śledzić aktualną sytuację powodziową'
  
• nowa warstwa, która przedstawia środki rzutów zdjęć lotniczych dostępnych w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym,
• nowa warstwa z mapami historycznymi, pochodzącymi z projektu Atlas Fontium.
  
   
  

Danych projektowych nie trzeba podpisywać - podało Ministerstwo Rozwoju i Technologii

Sprawa danych przestrzennych powstałych w ramach procedury planistycznej od dłuższego czasu budziła wątpliwości nielicznych, ale bardzo aktywnych podmiotów. Najpierw dotyczyła przystąpień do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a wraz z nowelizacją przepisów i pojawieniem się obowiązku tworzenia Planu Ogólnego Gminy wróciła ze zdwojoną siłą, co omawialiśmy m.in tutaj i tutaj.

Okazuje się, że sprawa została w końcu zauważona przez MRiT i do jednej z gmin wpłynęła w grudniu odpowiedź, na zapytanie z kwietnia tego roku, dotycząca właśnie tych wątpliwości. Jednym zdaniem, ministerstwo potwierdza stan taki, jaki wielokrotnie prezentowaliśmy, tj.

"nie ma obowiązku podpisywania danych projektowych w trakcie procedury planistycznej"

oraz

"... na BIP udostępnia się projekty aktów planowania przestrzennego wraz z innym wymaganymi dokumentami..." a nie za pomocą usług sieciowych, jak twierdzi jeden z podmiotów uprzykrzających życie gminom.

Ciężko powiedzieć, czy podmiot ten ma rację, a mylą się wszyscy inni, włącznie z ustawodawcą, natomiast jest to potwierdzenie o charakterze bardziej bezpośrednim niż informacje na stronie FAQ ministerstwa.

Nazewnictwo ulic, alei, placów i innych obiektów - sposób zapisu i przechowywania

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami dotyczącymi prawidłowego sposobu przechowywania danych dotyczących nazw ulic i innych obiektów w bazie EMUiA postanowiliśmy przybliżyć Państwu aktualny stan prawny w tym zakresie.

O zasadach wprowadzania nazewnictwa ulic, alei, placów i innych obiektów do systemu iMPA pisaliśmy szerzej TUTAJ. Przypomnijmy więc tylko, że w uchwale o nadaniu nazwy należy przede wszystkim określić dwa kluczowe atrybuty – cechę, która determinuje jego rodzaj i geometrię, oraz nazwę. Wskazuje się także położenie przestrzenne obiektu – poprzez wskazanie działek ewidencyjnych lub wykorzystując do tego załącznik graficzny z naniesionym przebiegiem. Po wejściu w życie uchwały informacja o nowym obiekcie trafia do szeregu rejestrów i usług. Co istotne, struktura danych w poszczególnych bazach może się różnić.

AKTUALNY STAN PRAWNY

Ewidencja miejscowości, ulic i adresów – urząd gminy 

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 21 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów:

§ 4 ust. 2 Dla każdej miejscowości, w której ulicom i placom nadaje się nazwy, ewidencja gromadzi dane o tych ulicach i placach, obejmujące: 1) nazwę ulicy albo placu zgodnie z uchwałą rady gminy w sprawie nadania nazwy ulicy albo placowi; 2) numer oraz datę uchwały rady gminy w sprawie nadania nazwy ulicy albo placowi; 3) cechę obiektu określonego jako ulica albo plac zgodnie z rejestrem TERYT; 4) nazwę ulicy albo placu w podziale na części zgodnie z rejestrem TERYT; 5) identyfikator ULIC; 6) dane określające lokalizację i przebieg osi ulicy albo obszar placu.

Model pojęciowy danych EMUiA (załącznik nr 1 do rozporządzenia) precyzuje natomiast jakie dokładnie atrybuty powinny być określone dla poszczególnych rodzajów obiektów. Zgodnie ze specyfikacją w przypadku ulic, placów itd. zakres atrybutów wynika z diagramu UML:

 

Od strony technicznej prowadzenia ewidencji, w aplikacji iMPA przekłada się to na następujący widok szczegółów ulicy:

Centralny katalog ulic – Główny Urząd Statystyczny

Rejestr ULIC jest elementem Krajowego Rejestru Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT) i stanowi ogólnopolski zbiór ulic przypisanych do miejscowości, wprowadzanych przez Urząd Statystyczny na podstawie podjętych przez rady gmin uchwał. Każdy obiekt tworzy się określając cechę i nazwę, a następnie nadaje się unikalny pięciocyfrowy identyfikator.

Zgodnie z opisem struktury zbioru ULIC:

• CECHA – określenie rodzaju ulicy (ul., al., pl., skwer, bulw., rondo, park, rynek, szosa, droga, os., ogród, wyspa, wyb., inne);
• NAZWA_1 – część nazwy począwszy od słowa, które decyduje o pozycji ulicy w układzie alfabetycznym, aż do końca nazwy;
• NAZWA_2  – pozostała część nazwy lub pole puste (w przypadku, gdy pole Nazwa_2 nie jest puste, aby otrzymać nazwę ulicy w pełnym brzmieniu, człony nazwy należy ułożyć w kolejności: Nazwa_2, Nazwa_1).

Przykładowy rekord z paczki danych zbioru ULIC wygląda następująco:

Państwowy Rejestr Granic – Główny Urząd Geodezji i Kartografii

Jednym z zadań systemu teleinformatycznego stosowanego do prowadzenia EMUiA jest zapewnienie możliwość przekazywania do PRG, z wykorzystaniem usług sieciowych, nowych albo zmienionych danych o adresach. Zgodnie z wytycznymi do zasilania PRG, dostępnymi na stronie GUGIK (dokument w wersji 2.07) dane powinny być przekazywane zgodnie ze schematem załączonym do ww. wytycznych. Fragment schematu, w części odnoszącej się do ulic wygląda następująco:

<complexType name="AD_NazwaUlicyType">
        <sequence>
            <element name="nazwaCzesc" type="string" minOccurs="0"/>
            <element name="nazwaGlownaCzesc" type="string"/>
            <element name="przedrostek1Czesc" type="string" minOccurs="0"/>
            <element name="przedrostek2Czesc" type="string" minOccurs="0"/>
            <element name="idTERYT" nillable="true">
<complexType>

W tym miejscu można zauważyć pewną niekonsekwencję, gdyż jak wskazano wyżej, organ prowadzący EMUiA nie ma podstaw do prowadzenia i przechowywania nazw ulic w rozbiciu na tyle pozycji. W praktyce 2335 gmin i miast przekazuje do PRG tylko "NazwaCzesc" oraz "NazwaGlownaCzesc", które odpowiadają wskazanym wcześniej atrybutom. Natomiast jedynie 142 jednostki – czyli nieco ponad 5% wszystkich gmin –  uzupełniają pola "przedrostek1Czesc" i "przedrostek2Czesc". 

Analiza rekordów z PRG z uzupełnionymi polami nazw przedrostków pokazuje, że sytuacja tak naprawdę dotyczy 4 dużych miast – Warszawy, Wrocławia, Krakowa i Łodzi. Pozostałe jednostki łącznie mają mniej takich przypadków niż samo miasto Wrocław. Ponadto okazuje się, że realnie tych pozycji powinno być znacznie mniej, gdyż przykładowo m.st. Warszawa przekazuję cechę obiektu "ulica" w polu "przedrostek1Czesc", co jest zbędną i powieloną informacją względem cechy obiektu. Gdyby pominąć takie przypadki, to w Warszawie z 5800 ulic i placów zostaje raptem 630 pozycji, czyli 10%.

INNE USŁUGI

Usługi słownikowe – Główny Urząd Geodezji i Kartografii

Usługi słownikowe udostępniają referencyjne dane z PRG dotyczące adresów tj. słowniki miejscowości, ulic i adresów. Dane są zwracane w dwóch postaciach: skróconej, zawierającej wyłącznie atrybuty opisujące dany obiekt (np. dla adresu numer porządkowy) oraz w wersji pełnej, zawierającej także atrybuty obiektów nadrzędnych (np. dla adresu nazwa ulicy czy identyfikator TERYT powiatu).

W Dokumentacji Usług Słowników można znaleźć opis atrybutów dostępnych dla poszczególnych obiektów. W przypadku ulic są to:

Możemy zauważyć, że pojawia się tutaj analogiczne szczegółowe rozbicie nazwy ulicy na: dwa przedrostki oraz główną i poboczną cześć nazwy. Ponieważ usługi słownikowe bazują na bazie PRG, stąd zapewne jest przeniesienie podziału atrybutów 1:1. Jak wskazano wcześniej, tylko pewien mały procent jednostek korzysta z tych pól. Skąd jednak w ogóle mamy do czynienia z takim układem atrybutów, który odbiega od obowiązującego rozporządzenia ws. EMUiA i zasad GUS?

STAN ARCHIWALNY 

Przedrostki, jako część nazwy ulicy czy innego obiektu, funkcjonowały w latach 2012-2021 w nieobowiązującym już schemacie aplikacyjnym EMUiA. Schemat stanowił załącznik 2 do rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 9 stycznia 2012 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów.

Co należy podkreślić – opisane wyżej rozporządzenie już nie obowiązuje. Zapewne wpłynęło jednak na budowany w tamtym czasie w zakresie danych adresowych Państwowy Rejestr Granic. W ramach bieżącego działania tego rejestru, w niezmienionej do dziś formie, zachowana została przedstawiona powyżej struktura danych. Pojawia się więc pewna płaszczyzna, na której będą pojawiać się rozbieżności. Nie sposób upatrywać jakiejkolwiek "winy" tego stanu w organach prowadzących rejestr EMUiA.

Podsumowując, podział nazwy obiektu na cztery elementy zamiast dwóch w systemie do prowadzenia EMUiA nie może być uznany za prawidłowy zgodnie z aktualnym stanem prawnym. Oczywiście w indywidualnych przypadkach dana jednostka, np duże miasto, może w ramach swoich systemów tworzyć dodatkowe słowniki, które zawierają specjalne rozbicie, ale jak wskazaliśmy wyżej, taka sytuacja dotyczy w zasadzie kilku dużych miast i pojedynczych przypadków w gminach. Zapewne wynika to z faktu, że zwłaszcza duże miasta posiadają własne, budowane według wewnętrznych zasad i oczekiwań zintegrowane systemy informatyczne, gdzie rejestr EMUiA jest mocno powiązany z innymi rejestrami, np. EGiB.

Na marginesie warto wspomnieć, że również ostatnie kontrole, jakie wykonywał GUGiK na wybranych gminach zdają się pośrednio potwierdzać powyższe. Po przeanalizowaniu rodzajów błędów wskazywanych gminom (z pismami i załącznikami można zapoznać się na portalu Geoforum.pl) okazuje się, że w przypadku błędów dotyczących ulic,  jednym z wykazywanych typów błedów jest właśnie: ulice z uzupełnionym polem "Przedrostek 1" i "Przedrostek 2"(przykładowe pismo z błędami).

Badanie usług oraz zbiorów MPZP, SUIKZP i POG - monitoring #17

W dniu 4 grudnia przeprowadzono kolejny monitoring zbiorów i usług danych przestrzennych z tematu zagospodarowanie przestrzenne. W porównaniu do poprzedniej analizy sprzed 2 miesięcy nastąpił wzrost średniej oceny - z 6,91 do 7,17 (przy czym zaznaczyć należy, że w sierpniu średnia ta wynosiła 7,13).

Aktualnie spośród 2477 gmin w Polsce jedynie 39 jednostek (spadek z 52) nie zgłosiło żadnego zbioru do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych. 56 gmin posiada jeden zbiór, 839 - dwa, a 1543 trzy zbiory (widać tu wyraźny wzrost - poprzednio było to odpowiednio 52, 1216 i 1150).

Zbiór dla planu ogólnego w momencie badania ma zgłoszonych już 1587 gmin, podczas gdy w październiku takich gmin było niemal 400 mniej. Widać zatem, że to właśnie zgłaszanie zbiorów POG odpowiada za tak znaczny przyrost liczby zbiorów w ewidencji.

Niemniej jednak wynik ten należy uznać za niesatysfakcjonujący, bowiem nadal niemal 900 gmin nie dokonało zgłoszenia, czyli de facto nie zainicjowało prac nad uchwaleniem planu ogólnego. Tymczasem termin na uchwalenie planów ogólnych jest do końca 2025 r.

W przypadku zbiorów MPZP i SUIKZP zmiany nie są tak wyraźne - obecnie zgłoszonych jest 2391 zbiorów dla planów oraz 2381 ze studium - zatem przybyło tu jedynie po kilka zbiorów.

Wszystkich zgłoszeń w ewidencji jest już 6364 (poprzednio 5942). Z czego 1784 nie posiada przypisanego adresu usługi, 183 posiada jedną, 307 dwie, a 3 usługi posiada 4090 zbiorów.

W podziale na typ usługi sieciowej mamy 4200 usług wyszukiwania, 4553 usług przeglądania oraz 4314 pobierania (w tym 2287 usług ATOM i 2002 WFS).

Poniżej przedstawiono wyniki monitoringu zbiorów MPZP i SUIKZP w rozbiciu na przedziały punktowe:

Dla zbiorów MPZP dokonano dodatkowej oceny w rozbiciu na rodzaj jednostki: gminy wiejskie, gminy miejsko-wiejskie, miasta (w tym miasta na prawach powiatu).Nie nastąpiła tu większa zmiana - nadal to największe miasta maja najgorsze wyniki. Widać to najwyraźniej w ocenach cząstkowych dotyczących usług pobierania: usługi nie są zgłoszone, nie odpowiadają lub nie działają prawidłowo i stąd tak duża liczba zer. Najlepiej zaś wypadają gminy wiejskie, gdzie ponad 1/3 otrzymało maksymalny wynik 5 punktów.

Na podstawie adresów usług uwidocznionych w ewidencji zbiorów i usług oszacowaliśmy najpopularniejsze rozwiązania wykorzystywane przez gminy do publikacji zbiorów. Na wykresie przedstawiono dostawców, którzy udostępniają co najmniej 100 zbiorów:

Ze szczegółowymi wynikami badania dla poszczególnych gmin można zapoznać się na stronie:

e-mapa.net/app/uslugi.php

Po wybraniu danej jednostki zostanie zaprezentowana ocena sumaryczna, a po kliknięciu przycisku MPZP lub SUIKZP wyświetli się raport z ocenami cząstkowymi w rozbiciu na 3 typy usług:

Podsumowanie miesiąca – listopad 2024 r.

W listopadzie suma wszystkich odwiedzin na portalach e-mapa wyniosła 1,93 mln (średnio ponad 64 tys. odwiedzin dziennie). Najchętniej odwiedzany portal, czyli polska.e-mapa.net, zanotował ponad 352 tys. odsłon – sumaryczny wykres odwiedzin za ostatni rok przedstawiono poniżej:

W tym miesiącu liczba kopii map wygenerowanych poprzez usługę automatycznego zakupu mapy zasadniczej wg stanu archiwalnego w systemie ePODGiK przekroczyła 100 000. Ponadto powiat działdowski zyskał moduł e-usługi składania wniosków i  automatycznego generowania zaświadczeń z uproszczonych planów urządzania lasu iGeoUPUL.

Podsumowanie miesiąca - październik 2024

W październiku suma wszystkich odwiedzin na portalach e-mapa wyniosła 2,21 mln (średnio prawie 71 tys. odwiedzin dziennie). Największą liczbę odsłon po raz kolejny zanotował portal polska.e-mapa.net – ponad 400 tys., bijąc tym samym dotychczasowy rekord (396 tys.) ustanowiony w marcu.

Sumaryczny wykres odwiedzin za ostatni rok dla portalu polska.e-mapa.net przedstawiono poniżej:

W październiku zorganizowaliśmy dwa darmowe seminaria online, dotyczące planowania przestrzennego oraz numeracji adresowej. W obu spotkaniach udział wzięło łącznie ponad 1300 uczestników z urzędów miast i gmin z całej Polski. Nagrania ze spotkań dostępne są na naszym kanale YouTube.

Przeprowadziliśmy także kolejne, już 16, badanie zbiorów i usług danych przestrzennych z tematu zagospodarowanie przestrzenne. W porównaniu do poprzedniej analizy z sierpnia nastąpił zauważalny spadek średniej oceny - z 7,13 do 6,91. Może to być skutek uruchomienia nowych usług, ale o niskiej jakości.

W tym miesiącu na e-mapie pojawiło się sporo nowych funkcjonalności:

• wyświetlanie plików PDF z georeferencją;
• generowanie wydruków map z nadaną georeferencją i możliwością wykonywania pomiarów;
• rozbudowa narzędzia Panel porównawczy o możliwość porównywania archiwalnych ortofotomap.
  

Dodaliśmy także nowe warstwy: 

• usługi zbiorcze i przeorganizowana grupa Geoportal,
• elektrownia jądrowa;
  
• archiwalne zdjęcia lotnicze.
  

Zaktualizowany został także portal powodziowy, pod adresem powodz.e-mapa.net – dodano nową warstwę Gminy poszkodowane, w której zaznaczono gminy i powiaty wymienione w rozporządzeniu w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie.

Podsumowanie seminarium on-line z zakresu numeracji adresowej

24 października na platformie Zoom odbyło się webinarium dla pracowników urzędów miast i gmin, które poświęcone było prowadzeniu ewidencji miejscowości, ulic i adresów.

Spotkanie rozpoczął prezes Zbigniew Malinowski. Pierwszym poruszonym zagadnieniem był aktualny stan prawny oraz zasady numeracji adresowej (Martyna Kąca), a także nadawanie nazw ulic, placów i innych obiektów od strony prawnej (Aleksandra Gala). Nie zabrakło także kwestii praktycznych – wprowadzania obiektów do iMPA, nowych funkcjonalności oraz odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania z zakresu numeracji adresowej.

W dalszej części omówiono kontrolę jakości danych adresowych realizowaną przez GUGiK (więcej na ten temat pisaliśmy TUTAJ) oraz inne rodzaje błędów, które mogą występować w bazach w związku ze zmianą rozporządzenia ws. EMUiA w 2021 r. (Oliwia Horbaczewska). Na koniec przedstawiony został stan wdrożenia usługi TERYT WS1 w aplikacji iMPA.

W czasie spotkania uczestnicy mieli możliwość zadawania pytań, na które na bieżąco staraliśmy się odpowiadać. Udostępniamy najistotniejsze z nich: POBIERZ PYTANIA I ODPOWIEDZI.

Całe Webinarium zostało nagrane i jest już udostępnione na naszym kanale YouTube.

Dziękujemy wszystkim za liczny udział i aktywne uczestnictwo!

Aktualizacja portalu powodziowego

Od 16 października nie obowiązuje już stan klęski żywiołowej wprowadzony rozporządzeniami Rady Ministrów w gminach i powiatach dotkniętych przez wrześniową powódź w południowo-zachodniej Polsce. Jednocześnie tego dnia weszło w życie rozporządzenie w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie.

Z tego powodu w portalu powodziowym powodz.e-mapa.net dokonaliśmy zmian na liście warstw:

• warstwa Stan klęski żywiołowej została wyłączona (jest dostępna w celach archiwalnych),
• dodano nową warstwę Gminy poszkodowane, w której zaznaczono gminy i powiaty wymienione w ww. rozporządzeniu.

Ponadto informujemy, że warstwa Ocena skutków powodzi prezentująca dane z programu EMS Copernicus nie jest już aktualizowana o nowe obszary.

Zgodnie z opisem na stronie projektu:
"30/09 - Activation closure No additional product planned"
nie są już zbierane i planowane nowe dane w ramach tego monitoringu.

(Aktywacji oraz doboru zakresu czasowego i przestrzennego dokonywało Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa KG PSP - monitorowano jedynie wybrane obszary/miejscowości.)

Nie wykluczone jednak, że inne instytucje lub organizacje będą publikować swoje opracowania i analizy dot. powodzi i zniszczeń. Wówczas na pewno takie dane dodamy do portalu.

Podsumowanie seminarium on-line z zakresu MPZP

11 października na platformie Zoom odbyło się webinarium dla pracowników urzędów miast i gmin, które poświęcone było aktualnym zapisom prawnym w zakresie zagospodarowania przestrzennego i problematyce ich stosowania.

Spotkanie rozpoczął prezes Zbigniew Malinowski od omówienia kwestii związanych z aktualnym stanem prawnym, stanem prac legislacyjnych oraz obowiązkami gminy w zakresie planowania przestrzennego. Przybliżył także wyniki najnowszego badania zbiorów i usług danych przestrzennych.

W dalszej części przedstawiono nowy moduł iGeoWnioski do obsługi wniosków APP (Kamil Radomyski), odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w zakresie zagospodarowania przestrzennego (Karolina Turska) oraz istotne kwestie merytoryczne i technicznie związane z tworzeniem, obsługą i walidacją APP (Michał Kursa). Na koniec przedstawiono ciekawe – często problematyczne – sytuacje z którymi można spotkać się podczas cyfryzacji danych (Zbigniew Malinowski).

W czasie spotkania uczestnicy mieli możliwość zadawania pytań, na które na bieżąco staraliśmy się odpowiadać. Udostępniamy najistotniejsze z nich: POBIERZ PYTANIA I ODPOWIEDZI.

Całe Webinarium zostało nagrane i jest już udostępnione na naszym kanale YouTube.

Dziękujemy wszystkim za liczny udział i aktywne uczestnictwo!

Usługi zbiorcze i nowe warstwy na e-mapie

W drzewku warstw w gminnych i powiatowych portalach w technologii e-mapa znajdą Państwo nową pozycję – Usługi zbiorcze. W tej grupie sukcesywnie będziemy udostępniać kolejne usługi opracowane przez naszą firmę. Jako pierwsze udostępniamy usługi zbiorcze dla planów miejscowych oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania.

 

Jest to odpowiedź na sygnalizowane przez Państwa problemy z działaniem i aktualnością Krajowej Integracji MPZP oraz Krajowej Integracji SUiKZP udostępnianymi przez GUGiK. Tworząc zbiorcze usługi zweryfikowaliśmy czy zgłaszane przez urzędy gmin usługi działają prawidłowo oraz czy udostępniają właściwe dane, np. czy w usłudze studium udostępnione są dane dotyczące kierunków, a nie uwarunkowań.

 

Dodatkowo przeorganizowaliśmy grupę warstw Geoportal, dodając między innymi mapę glebową oraz mapę topograficzną.

 

 

Badanie usług oraz zbiorów MPZP, SUIKZP i POG - monitoring #16

Na początku października przeprowadziliśmy kolejne badanie zbiorów i usług danych przestrzennych z tematu zagospodarowanie przestrzenne. W porównaniu do poprzedniej analizy z sierpnia nastąpił zauważalny spadek średniej oceny - z 7,13 do 6,91. Może to być skutek uruchomienia nowych usług, ale o niskiej jakości.

Niemniej jednak liczba zgłoszonych zbiorów ciągle się zwiększa. Aktualnie spośród 2477 gmin jedynie 52 jednostki (spadek z 60) nie zgłosiło żadnego zbioru do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych. 59 gmin posiada jeden zbiór, 1216 dwa zbiory, a 1150 trzy zbiory.

Zbiór dla planu ogólnego w momencie badania ma zgłoszonych już 1186 gmin, podczas gdy w sierpniu było to nieco ponad 1000 gmin. Oczywiście nadal ten wynik jest daleki od satysfakcjonującego - czas na uchwalenie planów ogólnych jest do końca 2025 r., a jak widać ponad połowa gmin nie zainicjowała nawet wstępnych prac, wiążących się ze zgłoszeniem nowego zbioru.

Wszystkich zbiorów dot. planowania przestrzennego jest już 5942 (wzrost o niemal 200), z czego 1389 z nich nie posiada żadnych usług (w większości są to zbiory dla POG). Wszystkie usługi - wyszukiwania, przeglądania i pobierania - posiada 4062 zbiorów (wzrost o 11).

W podziale na typ usługi sieciowej mamy 4173 usług wyszukiwania, 4528 usług przeglądania oraz 4285 pobierania (w tym 2264 usług ATOM i 2001 WFS).

Jak wspomniano średni wynik spadł. W rozbiciu na poszczególne przedziały punktowe zmniejszyła się grupa zbiorów z wynikami między 7 a 10 pkt., więcej jest natomiast zbiorów ocenionych na 5-7 pkt.:

W rozbiciu na rodzaj gminy oceny zbiorów wyglądają następująco:

Jak widać jest wyraźna różnica pomiędzy gminami wiejskimi a miastami - te pierwsze wypadają zdecydowanie lepiej. Przy czym warto zauważyć, że nawet na tle wszystkich gmin miejskich miasta na prawach powiatu (a wiec teoretycznie z większym budżetem i zasobami) wypadają najgorzej.

Ta różnica powiększa się jeszcze bardziej, gdy ocenimy jedynie same usługi pobierania:

Niemal 1/3 usług publikowanych przez największe miasta nie odpowiada lub działa nieprawidłowo - stąd ocena 0 punktów. A mniej niż 10% uzyskało najwyższą ocenę 5 pkt (usługa działa i zwraca podpisane zbiory danych APP).

Dokładnie odwrotnie wygląda to w gminach wiejskich: 30% uzyskało ocenę maksymalną, a jedynie 10% dostało 0 pkt.

Na podstawie adresów usług uwidocznionych w ewidencji zbiorów i usług oszacowaliśmy najpopularniejsze rozwiązania wykorzystywane przez gminy do publikacji zbiorów. Na wykresie przedstawiono dostawców, którzy udostępniają co najmniej 100 zbiorów: 

Z wynikami badania dla poszczególnych gmin można zapoznać się na stronie:

e-mapa.net/app/uslugi.php

Po wybraniu danej jednostki zostanie zaprezentowana ocena sumaryczna, a po kliknięciu przycisku MPZP lub SUIKZP wyświetli się raport z ocenami cząstkowymi w rozbiciu na 3 typy usług:

Podsumowanie miesiąca - wrzesień 2024 r.

We wrześniu suma wszystkich odwiedzin na portalach e-mapa wyniosła 2,21 mln (średnio ok. 74 tys. dziennie). Sam portal polska.e-mapa.net odnotował natomiast 367 tys. odsłon – o ponad 53 tys. więcej niż w ubiegłym miesiącu i jest to drugi najwyższy wynik w historii. Na wysokie zainteresowanie mogło wpłynąć m.in pojawienie się w portalu aktualnych danych powodziowych, które jako jedni z pierwszych, opublikowaliśmy w warstwie Hydrografia. Sumaryczny wykres odwiedzin za ostatni rok dla portalu polska.e-mapa.net przedstawiono poniżej:

W tym miesiącu tematem, któremu poświęciliśmy zdecydowanie najwięcej czasu była trudna sytuacja powodziowa na południu kraju. Na portalu polska.e-mapa.net w grupie Hydrografia dodaliśmy nowe warstwy, pozwalające na śledzenie aktualnej sytuacji.

W związku z dużym zainteresowaniem oraz potrzebą szybkiego dostarczania informacji o dynamicznie zmieniającej się sytuacji, uruchomiliśmy specjalny portal Monitoringu powodziowego pod adresem powodz.e-mapa.net. 

W serwisie znajdą Państwo informacje m.in. o stanie wód na poszczególnych odcinkach rzek, prezentacje trendów poziomu wody w stacjach pomiarowych, dane z programu Copernicus EMS oraz najnowsze zdjęcia satelitarne. W ostatnich dniach dodaliśmy także dane dotyczące oceny skutków powodzi.

Ponadto, w związku z rosnącym zainteresowaniem użytkowników i znaczną liczbą odwiedzin e-mapy Warszawy, dokonaliśmy aktualizacji w tym portalu i poszerzyliśmy listę warstw o nowe pozycje.

W portalach w technologii e-mapa pojawiły się także dwie nowe funkcjonalności:

• możliwość eksportu listy adresów wraz z ich współrzędnymi przez narzędzie Marker 

• wyznaczanie obszaru dostępnego w zdefiniowanej odległości od punktu.

Poruszyliśmy również temat nowej wersji walidatora APP i przeglądarki danych planistycznych, udostępnionych przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Z komentarzem można zapoznać się TUTAJ.

Z ciekawostek – 1 września 2024 przekroczony został próg 900.000 prac geodezyjnych, obsłużonych za pomocą technologii iGeoMap/ePODGiK. W systemie zarejestrowanych jest ponad 3000 firm geodezyjnych i ponad 3200 geodetów uprawnionych.