Badanie usług oraz zbiorów MPZP i SUIKZP - monitoring nr 1

W październiku 2022 r. minął termin graniczny, do którego gminy były zobowiązane opracować i udostępnić zbiory aktów planowania przestrzennego za pomocą usług sieciowych.

Zgodnie z przepisami usługi powinny być zarejestrowane wraz ze zbiorami w temacie 3.4 Zagospodarowanie Przestrzenne w ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych prowadzonej przez GUGIK.

Z początkiem 2023 r. podjęliśmy decyzję o prowadzeniu monitoringu publikacji usług przez gminy, uznając, że warto szerzej zaprezentować postęp prac związanych z cyfryzacją w gminach. Jest to pierwsze ogólne badanie. W kolejnych etapach postaramy się badać istotne elementy bardziej szczegółowo.

Najważniejsza analiza na początek dotyczy istnienia zbiorów zgłoszonych do EZiUDP.

W pierwszym etapie sprawdziliśmy liczbę zbiorów i usług prowadzonych przez gminy.

Na podstawie informacji z EZIUDP na 2477 gmin w Polsce:

1. 249 gmin nie posiada żadnego zgłoszonego zbioru,
2. 121 gmin zgłosiło tylko 1 zbiór:
• 86 to zbiór MPZP,
• 35 to zbiór SUIKZP,
3. 2107 gmin ma zgłoszone oba zbiory.

Rozkład istnienia zbiorów zilustrowano na wykresie poniżej:

Zatem pierwsze spostrzeżenie jest takie, że 10% samorządów nie zgłosiło wcale zbiorów do Ewidencji Zbiorów i Usług Danych Przestrzennych. Wygląda to zatem na niedopełnienie obowiązków, gdyż statystycznie znakomita większość z nich ma przynajmniej obowiązujące Studium, a zapewne znaczna część również obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Co istotne, istnienie zarejestrowanego zbioru MPZP jest wymagane, nawet jeśli gmina nie posiada obowiązujących MPZP, ale proceduje obecnie przystąpienia do uchwalenia MPZP.

W drugim etapie przyjrzeliśmy się wpisom w zgłoszonych zbiorach.

Spośród wszystkich 4335 zbiorów zarejestrowanych w EZiUDP można wyróżnić, że:

1. 454 zgłoszeń nie ma podanego żadnego adresu usługi,
2. 226 zgłosiło 1 usługę,
3. 626 zgłosiło 2 usługi,
4. 3029 zbiorów ma podane komplet 3 usług.

Powyższa informacja została również przedstawiona na wykresie poniżej:

Zatem z 90% gmin niecałe 70% zgłosiło poprawnie 3 rodzaje usług (wyszukiwania, przeglądania pobierania), czyli wymagany komplet.
Ze względu na nieregularne rozłożenie usług typami, tzn. sytuacje, w których gmina ma np. usługę wyszukiwania i pobierania, ale nie ma usługi przeglądania, próba przedstawienia zjawiska w sposób usystematyzowany może wprowadzać w błąd, więc na tym etapie przybliżymy jedynie informację o liczbie usług.

Na dziś w EZIUDP w zakresie tematu 3.4 zgłoszone są:

• 3266 usługi wyszukiwania (metadane),
• 3835 usługi przeglądania (WMS),
• 3464 usługi pobierania (WFS i/lub ATOM).

W kolejnych etapach planujemy sprawdzić i ocenić działanie poszczególnych usług oraz zakres publikowanych przez nie zbiorów danych.

Oczywiście będziemy też na bieżąco analizować zmiany - licząc głównie na ujawnianie nowych zgłoszeń i usług oraz informować Państwa w każdym kolejnym podsumowaniu.

Infomacje o odrzuceniu skargi na Wójta/Bumistrza/Prezydenta miasta przez Radę

W nawiązaniu do trwającej kampanii przesyłania skarg na bezczynność wójta/burmistrza/prezydenta miasta do rady gminy/miasta, o której już Państwa informowaliśmy tutaj, postanowiliśmy śledzić losy skarg i ich procedowania w gminach. Informujemy, że zostały już uchwalone pierwsze rozstrzygnięcia w tej sprawie, a aktualizowaną listę uchwał postaramy się publikować na końcu tego artykułu. Niespodzianek nie ma.

Dla tych z Państwa, którzy dopiero planują procedowanie spraw na komisjach chcemy jedynie zwrócić uwagę na jedną sprawę, która uwypukla się po ostatnich zgłoszeniach, mianowicie zupełne pomieszanie przedmiotu skargi z jakimiś abstrakcyjnymi przykładami prezentowanymi przez przedstawicieli podmiotu skarżącego w formie telefonicznej czy wideokonferencji.

Przede wszystkim proszę pamiętać, że tematem aktualnych skarg i wniosków są usługi pobierania i zapewnienie przez Państwa wynikającego z przepisów obowiązku udostępniania podpisanego zbioru APP. Tak więc pokazywanie Państwu teraz przez przedstawiciela podmiotu skarżącego działania WMS czyli usługi przeglądania nie jest w ogóle związane ze skargą, jest natomiast zwykłą próbą odwrócenia uwagi od problemu.

Co więcej, sposób działania danej usługi w takim czy innym programie lub serwisie mapowym, na pewno nie może być wyznacznikiem zgodności tej usługi z przepisami. Przykładowo: jeśli usługa działa w serwisie polska.e-mapa.net, w Geoportalu, czy np. w QGIS, to na pewno nie jest prawdziwe twierdzenie, że "nie działa nigdzie indziej".

Proszę być czujnym i zwracać uwagę na przedmiot tych wystąpień, gdyż z jednej strony macie Państwo konkrety i weryfikowalne fakty takie jak zgłoszenie i ujawnienie usługi pobierania ATOM w rejestrze EZiUDP zgodnie z ustawą o IIP oraz możliwość walidacji udostępnianego zbioru odpowiednim walidatorem, przygotowanym specjalnie do tego celu przez Ministerstwo, co pozwala potwierdzić zgodność zbioru ze schematem z rozporządzenia, a z drugiej strony jakieś nieprecyzyjne, oderwane od przedmiotu skargi twierdzenia, jakoby coś powinno być wyświetlone w taki czy inny sposób w drzewku warstw na takim czy innym portalu. Z resztą o kwestii działania usług m.in. w portalu GIOŚ już pisaliśmy tutaj.

 

Poniżej publikować będziemy cyklicznie aktualizowaną listę uchwał związanych ze skargami:

Aktualizacja 22.02.2023 - obecnie już 349 uchwał:

Skrypt do QGIS ułatwiający korzystanie z danych WFS

W związku z coraz powszechniejszym wykorzystywaniem usług WFS prezentujących dane ewidencji gruntów i budynków użytkownicy zwracają się z pytaniami o rózny zakres atrybutów prezentowany w różnych powiatach. Ograniczenie zakresu atrybutów może wynikać z decyzji geodetów powiatowych lub ograniczeń usług WFS po stronie dostawców. Najczęściej zwracacie się Państwo o pomoc w prawidłowym skorzystaniu z usług w domenie geoportal2.pl

Przygotowaliśmy dla użytkowników QGIS pomoc w rozwiązaniu problemu, tzn. prosty skrypt w Python do QGISa, który dzieli identyfikator na właściwe części, tj. jednostkę ewidencyjną, numer obrębu i numer działki dodając kolumny do zbioru na którym pracujecie. Skrypt jest do pobrania pod linkiem: POBIERZ (sugerujemy kliknąć prawym klawiszem i "Zapisz element docelowy jako").

1) Po dodaniu w QGIS usługi WFS  (do przykładu użyjemy adresu: http://ostroleka.geoportal2.pl/map/geoportal/wfs.php) należy dodać warstwę działek.

2) Następnie w menu WTYCZKI otwieramy Konsola Pythona (Ctrl+Alt+P). Pojawi się nowa sekcja konsoli, gdzie należy wybrać  tryb edytora (1).

3) W edytorze wybieramy wczytaj skrypt (2) i przechodzimy do folderu, gdzie zapisaliśmy plik teryt.py.

4) Następnie należy zaznaczyć warstwę działek na liście warstw i kliknąć Uruchom skrypt (ikonka >).

Skrypt utworzy nową warstwę "wynik", która będzie zawierała wszystkie obiekty typu działka, z dodanymi kolumnami z numerami jednostki, obrębów i numeru działki.

 

Być może w najbliższym czasie takie usługi będę prezentować szerszy zakres treści, gdyż np w usługach WMS wykorzystywanych w portalach mapowych w domenie geoportal2.pl dla działek są przekazywane również takie informacje jak użytki w działce czy powierzchnia ewidencyjna. 

 

Nowe narzędzia do pobierania danych z usług GUGIK w portalach mapowych e-mapa.net

W ostatnim czasie do portali mapowych e-mapa.net została dodana opcja pobierania danych z usług sieciowych na podstawie wyznaczonego markera powierzchniowego.

W celu pobrania danych należy na portalu mapowym wyznaczyć obszar markera powierzchniowego. W oknie markera należy wybrać opcję Działania - Pobierz dane dla obszaru. Dane zostaną zapisane na dysku komputera - w zależności od rodzaju pobranych danych zapiszą się one w formacie XML (dane wektorowe z usług WFS) bądź też w formacie GEOTIFF (dane rastrowe z usług WCS). Można je otworzyć między innym za pomocą darmowego oprogramowania QGIS.

Na chwilę obecną dostępne są: 

• granice gmin z PRG
• granice obrębów ewidencyjnych z PRG
• rastry ortofotomapy z usługi WCS
• rastry numerycznego modelu terenu z usługi WCS
• Granice MPZP z usługi zbiorczej z wdrożeń Geo-System