Zmiany w zasadach pisowni nazw obiektów przestrzeni publicznej a rejestr TERYT

W związku ze zmianą zasad pisowni wchodzących w życie od 1 stycznia 2026 r. – m.in. w nazwach obiektów przestrzeni publicznej – oraz licznymi zapytaniami, które kierowali Państwo do nas w tej sprawie, zwróciliśmy się do Głównego Urzędu Statystycznego z prośbą o przedstawienie stanowiska oraz informację, czy planowana jest zmiana zapisu cech niektórych obiektów w rejestrze TERYT. 

Przypomnijmy, że  zgodnie z decyzją Rady Języka Polskiego, od 1 stycznia 2026 r. w nazwach obiektów przestrzeni publicznej wprowadza się pisownię wielką literą takich wyrazów rozpoczynających nazwę, jak: aleja, brama, bulwar, osiedle, plac, park, kopiec, kościół, klasztor, pałac, willa, zamek, most, molo, pomnik, cmentarz (przy jednoczesnym utrzymaniu dotychczasowej pisowni małą literą wyrazu ulica).

Magdalena Motkowska-Wójcik, zastępca dyrektora Departamentu Programowania, Koordynacji Badań i Rejestrów, poinformowała nas, że planowana jest zmiana dotychczasowej listy cech obiektów przyjętych w Centralnym Katalogu Ulic krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT, w terminie wynikającym z przepisów zawartych w procedowanym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o statystyce publicznej. Projekt ustawy oraz opracowywane na jego podstawie rozporządzenie wykonawcze przewidują m.in. uwzględnienie standaryzacji nazw ulic w procesie aktualizacji katalogu ulic.

Zasadnicze zmiany ujęte w projekcie ustawy wejdą w życie w terminie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia. Aktualnie projekt ustawy po rozpatrzeniu przez Sejm i Senat RP został przekazany do Prezydenta RP i jeżeli zostanie podpisany, termin wejścia w życie tych przepisów przypadnie na połowę 2027 r.
Tym samym, terminy wejścia w życie przepisów prawnych dających podstawę dla dokonania zmian w katalogu ulic zostaną ze sobą skorelowane. Informacja dla użytkowników, dotycząca zmian strukturalnych w rejestrze, zostanie z odpowiednim wyprzedzeniem zamieszczona na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego w części poświęconej temu rejestrowi.

Do czasu wprowadzenia tych zmian rejestracja w rejestrze TERYT nazw ulic uwzględniających nowe zasady pisowni będzie odbywała się na dotychczasowych zasadach. W przypadku nadania przez radę gminy nazwy obiektu z cechą pisaną wielką literą (np. Al. Zbawiciela, Plac Matejki, Aleja Solidarności), cechy nadane przez radę gminy ujmowane będą w polu „nazwa1” (np. al. Al. Zbawiciela, pl. Plac Matejki, al. Aleja Solidarności). Równocześnie z dostosowaniem listy cech do nowych zasad pisowni, w jednostkach służb statystyki publicznej nastąpi standaryzacja nazwy polegająca na usunięciu z pola „nazwa1” nadmiarowego określenia. 

Z pełną treścią pism można zapoznać się poniżej.

Podsumowanie miesiąca – listopad 2025 r.

W pierwszych dniach listopada odnotowaliśmy liczbę odwiedzin dwukrotnie wyższą niż średnia suma miesięczna, co znacząco podniosło łączną liczbę wyświetleń. Wydaje się, że większość nadmiarowego ruchu dotyczyło automatów scrapujących. Dla tradycyjnych użytkowników ruch pozostał jednak na poziomie zbliżonym do poprzednich miesięcy.

W listopadzie rozszerzyliśmy prowadzony cyklicznie monitoring usług i zbiorów danych zgłoszonych do prowadzonej przez GUGiK ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych (EZiUDP) o nowy obszar – zbiory i usługi z zakresu ewidencji miejscowości, ulic i adresów (EMUiA). Opublikowaliśmy dwie edycje badania: pierwsza, druga.

Udostępniliśmy także narzędzie umożliwiające geokodowanie adresów. W celu skorzystania z tej funkcji wystarczy wejść na stronę smartsdi.pl i wybrać odpowiednią pozycję z sekcji Usługi bezpłatne (do 100 adresów) lub Usługi odpłatne (powyżej 100 adresów).

W Raportach o działce pojawiła się istotna nowość – informacje o projektach Planów Ogólnych Gmin (POG). Tylko u nas użytkownik otrzymuje dostęp do aktualnej i weryfikowanej na bieżąco informacji planistycznej – już z ponad 620 gmin, które opublikowały projekty swoich planów ogólnych.

Odnieśliśmy się także do docierających w ostatnich dniach do urzędów informacji o istnieniu rzekomych darmowych narzędzi i geoportali gmin i potencjalnego podłączania linków na stronach www gmin. Informujemy, że firma Geo-System nie wysyła do Państwa takiej korespondencji i nie są nam znane żadne rozwiązania tego typu. Przypominamy, że technologia e-mapa.net umożliwia urzędom publikującym już warstwy zagospodarowania przestrzennego również publikację projektów Planów Ogólnych Gmin. Jeśli Państwa jednostka już taki projekt posiada i chciałaby go opublikować w portalu lub mają Państwo szczegółowe pytania o określone funkcjonalności portalu mapowego zapraszamy Państwa do kontaktu z działem wsparcia. 

Przez cały grudzień trwa promocja – Raport o działce można zamówić 20% taniej.